Συνήθως η επιπεφυκίτιδα εκδηλώνεται με κοκκίνισμα των ματιών και, ανάλογα με την αιτία της, με πρόσθετα συμπτώματα, όπως αίσθημα καύσου, τσούξιμο, αίσθηση ξένου σώματος μέσα στο μάτι, πυώδη εκκρίματα, αυξημένη παραγωγή δακρύων (δακρύρροια), κνησμό (φαγούρα), οίδημα (πρήξιμο) των βλεφάρων, παροδική θόλωση της όρασης που «καθαρίζει» όταν ανοιγοκλείνουμε τα μάτια ή, μερικές φορές, πόνο.
Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Οφθαλμολογίας (ΑΑΟ), υπάρχουν τρεις κύριοι τύποι επιπεφυκίτιδας: η ιογενής, η βακτηριακή και η αλλεργική. Τα αντιβιοτικά σπανίως είναι απαραίτητα για την οξεία επιπεφυκίτιδα, διότι αυτή συνήθως προκαλείται από ιούς ή αλλεργίες που δεν ανταποκρίνονται στα αντιβιοτικά.
Ωστόσο τα αντιβιοτικά δεν είναι πάντοτε απαραίτητα ούτε σε περίπτωση βακτηριακής επιπεφυκίτιδας, διότι οι περισσότερες περιπτώσεις της είναι ήπιες και υποχωρούν μόνες τους σε 7-14 ημέρες χωρίς θεραπεία.
Παρ’ όλα αυτά, οι περισσότεροι ασθενείς λαμβάνουν αντιβιοτικά κολλύρια όταν έχουν επιπεφυκίτιδα, σύμφωνα με τη νέα έρευνα που δημοσιεύεται στο επιστημονικό περιοδικό Ophthalmology που εκδίδει η ΑΑΟ.
«Πολλοί γιατροί, λοιπόν, έχουν την τάση να δίνουν αντιβιοτικά “για παν ενδεχόμενο” ενώ πολλοί ασθενείς αγνοούν τις συνέπειες από την κατάχρηση αντιβιοτικών και πιστεύουν λανθασμένα ότι η “αντιβίωση” είναι απαραίτητη για κάθε σύμπτωμα που οφείλεται σε λοίμωξη. Αυτό έχει ως συνέπεια να προμηθεύονται πολλές φορές μόνοι τους αντιβιοτικά κολλύρια για να κάνουν αυτοθεραπεία της επιπεφυκίτιδάς τους» επισημαίνει ο χειρουργός-οφθαλμίατρος Δρ. Αναστάσιος-Ι. Κανελλόπουλος.
Τι πρέπει να ξέρετε
Τα αντιβιοτικά δεν μπορούν να καταπολεμήσουν ούτε τους ιούς ούτε τις αλλεργίες (π.χ. από γύρη, ακάρεα οικιακής σκόνης, φακούς επαφής, καλλυντικά, τρίχωμα ζώων κ.λπ.) και έτσι τα αντιβιοτικά κολλύρια που λαμβάνονται λανθασμένα σε περίπτωση ιογενούς ή αλλεργικής επιπεφυκίτιδας δεν παρέχουν κανένα όφελος στους ασθενείς.
Το χειρότερο, όμως, είναι πως η κατάχρηση των αντιβιοτικών κολλυρίων για τα μάτια μπορεί να δημιουργήσει πρόσθετα προβλήματα (π.χ. κνησμό, τσούξιμο, αίσθημα καύσου, πρήξιμο), καθώς και να εντείνει το κοκκίνισμα των ματιών και την παραγωγή εκκριμάτων από αυτά.
Σε ποιες περιπτώσεις ενδείκνυται η χρήση αντιβιοτικών κολλυρίων;
«Συνήθως όταν ο ασθενής έχει σοβαρά συμπτώματα, το ανοσοποιητικό σύστημά του είναι εξασθενημένο ή/και όταν η λοίμωξη δεν έχει υποχωρήσει καθόλου έπειτα από μία εβδομάδα χωρίς θεραπεία», απαντά ο Δρ. Κανελλόπουλος.
Για να προστατευθείτε από την αχρείαστη χρήση αντιβιοτικών κολλυρίων, καλό είναι να ξέρετε τα πιο χαρακτηριστικά συμπτώματα των τριών ειδών επιπεφυκίτιδας (εκτός από το κοκκίνισμα των ματιών, που παρατηρείται σε όλες).
* Ιογενής επιπεφυκίτιδα: Συνήθως συνοδεύεται από λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού (ίωση, πονόλαιμος) και το χαρακτηριστικό γνώρισμά της είναι η έντονη δακρύρροια και ο κνησμός. Συνήθως αρχίζει από το ένα μάτι αλλά επειδή είναι πολύ μεταδοτική μπορεί εύκολα να εξαπλωθεί και στο άλλο.
* Αλλεργική επιπεφυκίτιδα: Τα χαρακτηριστικά γνωρίσματά της είναι κνησμός στα μάτια, πρησμένα βλέφαρα και συνάχι ή κνησμός στη μύτη. Είναι πιο συνηθισμένη σε άτομα που έχουν και άλλες αλλεργίες, όπως αλλεργική ρινίτιδα ή άσθμα.
* Βακτηριακή επιπεφυκίτιδα: Στα πιθανά συμπτώματα συμπεριλαμβάνεται παχύ, συχνά κιτρινοπράσινο έκκριμα από τα μάτια που διαρκεί όλη μέρα. Συνήθως δεν συνοδεύεται από συμπτώματα ίωσης του ανώτερου αναπνευστικού. Τυπικά αρχίζει από το ένα μάτι, αλλά μέσα σε 2-5 ημέρες έχει εξαπλωθεί και στο άλλο.
