Ιατρικό λάθος: Πως να αποζημιωθείτε από ιδιωτική κλινική ή νοσοκομείο

Μπορεί κάποιος που υπέστη βλάβη από εγχείρηση σε ιδιωτική κλινική ή νοσοκομείο να ζητήσει αποζημίωση από την ίδια την κλινική ή το νοσοκομείο;

Η απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα δίνεται από το νομικό όρο της πρόστησης και είναι καταφατική. Ωστόσο όπως συμβαίνει πάντα στο χειρισμό των νομικών υποθέσεων που άγονται στη Δικαιοσύνη όλα είναι ζήτημα προϋποθέσεων και σωστής στρατηγικής.

«Ο κύριος ή ο προστήσας κάποιον άλλον σε μια υπηρεσία ευθύνεται για τη ζημία που ο υπηρέτης ή ο προστηθείς προξένησε σε τρίτον παράνομα κατά την υπηρεσία του» αναγράφει σαφέστατα ο Αστικός Κώδικας και για να ξεδιαλύνουμε τα πράγματα θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι ο προστήσας στην περίπτωση μας είναι η ιδιωτική κλινική ή το νοσοκομείο ενώ ο προστηθείς είναι ο ιατρός.

Σύμφωνα λοιπόν με τη νομοθεσία στην οποία αναγράφεται ρητά ότι ευθύνεται αλλά και την πρακτική των δικαστηρίων (εμείς οι δικηγόροι την ονομάζουμε νομολογία), εάν από αμελή κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του συμπεριφορά του προστηθέντος ιατρού επήλθε η σωματική βλάβη προσώπου νοσηλευομένου σε ιδιωτική κλινική, η προστήσασα τον ιατρό κλινική ευθύνεται για την αποκατάσταση της περιουσιακής ζημίας και της ηθικής βλάβης που υπέστη το πιο πάνω πρόσωπο.

Από εδώ και πέρα μπορεί αυτά να ορίζει και να επιτάσσει η νομοθεσία ωστόσο και όπως έχουν κρίνει πολλές φορές τα ελληνικά δικαστήρια προκύπτει ότι σε περίπτωση πρόκλησης σωματικής βλάβης προσώπου από αδικοπρακτική συμπεριφορά (αναφερόμαστε σε ιατρικό λάθος κατά την εγχείρηση) του προστηθέντος (δηλαδή του ιατρού), η ευθύνη του προστήσαντος (δηλαδή της κλινικής) προς αποκατάσταση της ζημίας και της τυχόν ηθικής βλάβης του πιο πάνω προσώπου προϋποθέτει:

α) σχέση πρόστησης. Υπάρχει όταν, στο πλαίσιο υφισταμένης σχέσης, διαρκούς ή ευκαιριακής, το ένα από τα πρόσωπα αυτά (η κλινική) αναθέτει στο άλλο (ιατρό) την εκτέλεση συγκεκριμένης υπηρεσίας (στην περίπτωση μας την εγχείρηση του ασθενούς).

Ωστόσο θα πρέπει να επισημανθεί ότι ο ιατρός που βρίσκεται σε σχέση πρόστησης με την κλινική υπόκειται στον έλεγχο ή έστω στις γενικές οδηγίες και εντολές ή ακόμη και στην επίβλεψη της κλινικής. Σε διαφορετική περίπτωση δεν ευθύνεται η κλινική. Πάντως είναι αδιάφορο αν σ’ αυτή η σχέση γιατρού με κλινική για την εγχείρηση έχει συμφωνηθεί ή όχι αμοιβή.

β) παράνομη και υπαίτια (άρα και αμελή) συμπεριφορά του προστηθέντος (ιατρού), τελούσα σε πρόσφορο αιτιώδη σύνδεσμο με την επέλευση της βλάβης. Εδώ προφανώς τα πράγματα δυσκολεύουν αφού τα δικαστήρια ζητούν από τον ασθενή που υπέστη το λάθος χειρισμό να αποδείξει ότι ο ιατρός ενήργησε έξω από τις υποχρεώσεις του ιατρού ο οποίος πρέπει κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του, να ενεργήσει όχι σύμφωνα με τις τυχόν οδηγίες που του εδόθησαν από την κλινική, αλλά σύμφωνα με τις θεμελιώδεις αρχές της ιατρικής επιστήμης.

γ) εσωτερική αιτιώδη σχέση μεταξύ της εν λόγω συμπεριφοράς και της εκτέλεσης της ανατεθειμένης στον προστηθέντα υπηρεσίας. Στην τρίτη αυτή προϋπόθεση θα πρέπει να αποδειχθεί ότι η ζημιά που προκλήθηκε στον ασθενή κατά το χειρουργείο προκλήθηκε από τις ενέργειες του ιατρού και δεν ανάγονται σε κάτι άλλο.

Ποιος είναι ο έλεγχος από την κλινική

Πολλοί διαβάζοντας τα παραπάνω μπορεί να σκεφθούν ότι με αυτά που θέτουν τα δικαστήρια ουσιαστικά μπορεί να απαλλαγεί ο ιατρός από τις ευθύνες του.

Όμως τα πράγματα δεν είναι καθόλου έτσι καθότι στις τάξεις τω δικαστών αποτελεί κοινό τόπο (και ουσιαστικά όλοι ακολουθούν τη συγκεκριμένη άποψη) ότι όταν έχουμε ανάθεση και εκτέλεση μιας υπηρεσίας (για παράδειγμα χειρουργείο) από πρόσωπα με εξειδικευμένες επιστημονικές ή τεχνικές γνώσεις, ο έλεγχος του προσήσαντος (δηλαδή της κλινικής)
δεν είναι απαραίτητο να εκτείνεται στον τρόπο εργασίας, ως προς τον οποίο άλλωστε ο κλινικάρχης, ελλείψει των σχετικών γνώσεων, δεν είναι σε θέση να τα ελέγξει.

Ετσι ισχύει ο κανόνας ότι ο έλεγχος του κλινικάρχη περιορίζεται μόνο στην παροχή οδηγιών, έστω και γενικού περιεχομένου, ως προς τον τόπο, τον χρόνο και τους λοιπούς όρους εργασίας και όχι στο πως θα γίνει το χειρουργείο. 

Ειδικότερα, στην περίπτωση νοσηλείας ασθενούς από ιατρό σε ιδιωτική κλινική ή άλλο ιατρικό κέντρο αρκεί, για τον χαρακτηρισμό των κλινικών ως προστήσαντες, η εκ μέρους τους παροχή γενικών μόνο οδηγιών στον ιατρό ως προς τον τόπο, τον χρόνο και τους όρους εργασίας του τελευταίου.

Ο Τζώρτζης Ρούσσος είναι δικηγόρος της εταιρείας TRLawfirm και δημοσιογράφος μέλος της ΕΣΗΕΑ.
trlawfirm.gr