Ειδήσεις Υγείας

Οικονομική κρίση και στρες (μέρος 3ο)

 

Εάν η κατάσταση, στην προκειμένη η υπάρχουσα οικονομική κρίση, δεν αλλάζει,χρειάζεται να αναπροσαρμόσουμε τη ζωή μας και να βρούμε τρόπους ώστε να είμαστε καλά, υγιείς κι ισορροπημένοι μέσα στα νέα δεδομένα. Πρώτα απ’ όλα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι ο πανικός δεν ωφέλησε ποτέ και κανέναν. Το πιο σοφό πράγμα που μπορούμε να κάνουμε είναι να διατηρήσουμε την ψυχραιμία μας.

Πως γίνεται αυτό, θα ρωτήσει κάποιος. Βασικά, με το σκεπτόμαστε αισιόδοξα κι αποδιώχνοντας, με τους σωστούς τρόπους, τις αρνητικές σκέψεις. Αυτό δε σημαίνει ότι θα δημιουργήσουμε ουτοπίες στο μυαλό μας, αλλά αρκεί να εισάγουμε στην καθημερινότητά μας ένα ρεαλιστικό, αλλά θετικό σκεπτικό. Βέβαια, δε μιλάμε για μια ανούσια θεωρητική ωραιοποίηση της κατάστασης, αλλά για αναζήτηση κι ανεύρεση πρακτικών λύσεων που θα είναι αρωγοί στην αντιμετώπιση των καθημερινών προβλημάτων μας.

Όταν εστιάζουμε στη λύση πρακτικών προβλημάτων, εντοπίζοντας τις πραγματικές μας ανάγκες και παίρνοντας τα κατάλληλα μέτρα, αυξάνουμε την αίσθηση ελέγχου, άρα και την πολυπόθητη αίσθηση ασφάλειας.

Αντίθετα, η καταστροφολογία, ο εκ των προτέρων πανικός, κι η κατασκευή και καλλιέργεια απαισιόδοξων σεναρίων, μας αποπροσανατολίζουν από τον εποικοδομητικό σχεδιασμό και τελικά από την επίλυση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε. Χρειάζεται δηλαδή, να επιβάλλουμε τη λογική σκέψη στη συναισθηματική αντίδραση του άγχους και όχι να επιτρέπουμε να «αρρωστήσουμε»εκ των προτέρων για κάτι που δεν είναι βέβαιο ότι θα συμβεί.

Ενδεικτική για τις συνέπειες του «εκ των προτέρων πανικού» είναι μια έρευνα που αποκαλύπτει σε ορισμένες περιπτώσεις πιο έντονα συμπτώματα κατάθλιψης σε υπαλλήλους που ζούσαν υπό την απειλή της απόλυσης, παρά σε όσους πραγματικά απολύθηκαν!

Το καλύτερο βέβαια είναι μια ριζική αλλαγή νοοτροπίας σχετικά με τη ζωή μας. Η οικονομική κρίση κι η περιρρέουσα κοινωνικοπολιτική κατάσταση μπορεί να είναι λόγος για απελπισία, κατάθλιψη, απομόνωση, γκρίνια κι απαισιοδοξία.

Όμως, καλό θα ήταν να γίνει και μια ευκαιρία για προσωπική αυτοεξέταση και συνολική αναθεώρηση των πιστεύω, των θέλω και γενικά της ζωής μας. Μοιάζει σαν η κατάλληλη στιγμή για μια «εκ βάθρων» επανεξέταση του συστήματος αξιών μας, σαν μια ολοκληρωτική εκ νέου αξιολόγηση του εαυτού μας και του περιβάλλοντός μας. Αυτό που τελικά καταφέραμε, με το υπάρχον σύστημα αξιών, ήταν να γεμίσουμε κατάθλιψη τα σπίτια μας δουλεύοντας ατελείωτες ώρες, σε ένα αέναο κυνήγι απόκτησης υλικών αγαθών που ποτέ δεν είναι αρκετά. Οι νέοι μάθαιναν ότι το χρήμα ανοίγει τις κλειστές πόρτες· κατηγοριοποιούσαμε τους ανθρώπους βάση του χρήματος, η φιλία γινόταν δημόσιες σχέσεις.

Ίσως είναι καιρός λοιπόν, και με αφορμή την οικονομική αυτή κρίση, να ξεχάσουμε τους παλιούς όρους κοινωνικής αναγνώρισης, χρήμα και εξουσία (ακριβά αυτοκίνητα, πολυτελή σπίτια, μοδά τα ρούχα, «in» lifestyle) και να εξαρτήσουμε την αυτοπεποίθησή μας από άλλες αξίες,,πιο απλές κι ανθρωποκεντρικές.

Αύξηση των ποσοστών κατάθλιψης, αναγνώριση των συμπτωμάτων κι απλές λύσεις.

Είναι πλέον γεγονός ότι όλο και περισσότεροι συνάνθρωποί μας πάσχουν από την, κατά πολλούς, «νόσο του αιώνα», την κατάθλιψη.Ακραία ένδειξή της οι αυξανόμενες απόπειρες αυτοκτονιών, κυρίως σε άντρες, γεγονός που δείχνει μια αλλαγή, καθώς μέχρι πρότινος η κατάθλιψη θεωρούταν μια «γυναικεία» ασθένεια. Για να κάνετε μια πρόχειρη εκτίμηση εάν εσείς ή κάποιο δικό σας άτομο έχει κάποια μορφή κατάθλιψης, αρκεί να γνωρίζετε μερικά βασικά σημάδια.

Σύμφωνα με το Αμερικάνικο Εθνικό Ίδρυμα για την Κατάθλιψη, εάν τσεκάρετε δύο ή περισσότερα από τα κατωτέρω, ίσως να πάσχετε από κατάθλιψη

-Αισθάνομαι πολύ λυπημένος όλη ή την περισσότερη ώρα της ημέρας.

-Νοιώθω ότι δεν έχω καθόλου ενέργεια.

-Έχω χάσει το ενδιαφέρον μου για τις περισσότερες από τις δραστηριότητες που συνήθιζα να απολαμβάνω.

-Κοιμάμαι πολύ περισσότερο (ή πολύ λιγότερο) από ότι συνήθιζα Έχω πρόβλημα στο να συγκεντρώνομαι, να θυμάμαι και να παίρνω αποφάσεις.

-Νοιώθω απελπισία σχετικά με το μέλλον.

-Νοιώθω άχρηστος.

-Νοιώθω ανήσυχος.

-Νοιώθω συνεχώς ενοχές.

-Σκέφτομαι το θάνατο και την αυτοκτονία

Φτιάχνοντας καλύτερη διάθεση

Ακόμα κι εάν έχουμε εμπλακεί με το «τέρας», όπως αρέσκονται κάποιοι να ονομάζουν την κατάθλιψη, υπάρχουν κάποιοι σχετικά απλοί τρόποι για να τονώσουμε τη διάθεσή μας. Θα αναφέρω εν τάχει τους πιο απλούς από αυτούς ώστε νανοιώθουμε και να είμαστε καλύτερα.

Παντρευτείτε ή έστω δημιουργείστε μια στενή σχέση.Έρευνες έχουν δείξει ότι οι παντρεμένοι (ή έστω αυτή που βιώνουν μια σχέση που τους ολοκληρώνει) είναι λιγότερο ευάλωτοι να καταβληθούν από οικονομική καταστροφή, κοινωνική απομόνωση και οικογενιακές ευθύνες, απ’ ότι οι εργένηδες.

Γίνετε κοινωνικοί. Περιστοιχίζοντας τον εαυτό σας με καλούς φίλους,θα σας ανακουφίσει από τα συναισθήματα μοναξιάς κι απομόνωσης που συνοδεύουν την κατάθλιψη.

Κάντε καλές (θετικές) σκέψεις. Βρείτε κάτι – οτιδήποτε – για το οποίο είστε χαρούμενοι και θετικοί. Η αρνητική σκέψη διαστρέφει την πραγματικότητα και χαλάει τη διάθεση.

Τρώμε υγιεινά – ελάχιστο λίπος, πολλούς σύνθετους υδατάνθρακες. Γνωρίζοντας τι κάνει καλό στο σώμα σας, φαίνεται να επιφέρει μια πιο θετική ψυχική κατάσταση.

Ασκηθείτε. Ο εγωισμός σας θα σας ευχαριστεί για την απόκτηση μιας καλύτερης σωματικής εικόνας και ταυτόχρονα ο εγκέφαλός σας θα σας ευγνωμονεί για την περίσσια ενδορφινών που εκλύονται.

«Μαζέψτε» ήλιο (με αντηλιακό βέβαια). Κατά τη διάρκεια των σκοτεινών χειμερινών μηνών, η παρατεταμένη σκοτεινιά κι η γενικότερη κατήφεια μπορεί να οδηγήσει σε εποχιακή συναισθηματική διαταραχή [seasonal affective disorder(SAD)]. Το κυριότερο σύμπτωμα είναι η κακοκεφιά κατά τη διάρκεια συννεφιασμένων ημερών κι η άμεση αλλαγή προς μια πιο χαρούμενη διάθεση μετά την έκθεση στον ήλιο.

Αναζητείστε βοήθεια. Όταν η απελπισία εκδιώκει τη χαρά από τη ζωή σας και νοιώθετε αδύναμοι να αποδράσετε, είναι ώρα για επαγγελματική βοήθεια. Ένας ψυχολόγος ή ένα γκρουπ υποστήριξης πιθανόν να αλλάξουν (προς το καλύτερο) τη ζωή σας.

Δρ. Νίκος Πόρτολας Ψυχολόγος, MSc, PhD. fb: Psychology for a better life

Σχετικά Άρθρα

Back to top button