Χρόνια Αυθόρμητη Κνίδωση: Τι είναι και πως αντιμετωπίζεται

Η Χρόνια Αυθόρμητη Κνίδωση είναι ένα σχετικά συχνό νόσημα που επηρεάζει δυσμενώς τις καθημερινές δραστηριότητες και την ποιότητα ζωής των ασθενών γιατί τα συμπτώματά του, όταν είναι πολύ έντονα, δημιουργούν έντονο άγχος, κατάθλιψη, ακόμη και δυσκολία στον ύπνο.

Η Κνίδωση λοιπόν, χαρακτηρίζεται από έντονο κνησμό, ο οποίος εμφανίζεται αυτόματα χωρίς να πυροδοτείτε από κάποιο εξωτερικό ερέθισμα και συνοδεύεται από εξάνθημα που μπορεί να εμφανιστεί οπουδήποτε στο σώμα.

Τα συμπτώματα της κνίδωσης, είναι οι πομφοί και το αγγειοοίδημα. Οι περισσότεροι ασθενείς όταν αναφέρονται σε αυτά, αναφέρονται χαρακτηριστικά με τους όρους καντήλες ή πετάλες.

Ο πομφός λοιπόν, μοιάζει με μεγάλα τσιμπήματα εντόμων και συνοδεύεται από έντονο κνησμό. Διαρκεί έως και 24 ώρες και είναι το πιο συχνό σύμπτωμα της κνίδωσης. Μία άλλη μορφή εξανθήματος που εμφανίζεται πιο σπάνια, σαν σύμπτωμα της κνίδωσης, είναι το αγγειοίδημα, το οποίο διαρκεί έως 72 ώρες και εντοπίζεται σε σημεία όπου το δέρμα είναι πολύ μαλακό, όπως στα βλέφαρα, τα χείλη και τα γεννητικά όργανα.

Η Κνίδωση όταν διαρκεί λιγότερο από 6 εβδομάδες θεωρείται οξεία, αντίθετα όταν διαρκεί πάνω από 6 εβδομάδες ονομάζεται χρόνια.

Την Χρόνια Κνίδωση την διακρίνουμε σε δύο κατηγορίες:

1)Στην Χρόνια αυθόρμητη, όταν δεν υπάρχει κάποιος εξωτερικός παράγοντας που να την προκαλεί. Εμφανίζεται αυτόματα και απρόβλεπτα.

2)Στην Επαγόμενη Κνίδωση, όταν τα συμπτώματα επάγονται από φυσικά αίτια όπως η τριβή, το ψύχος ή η αυξημένη θερμοκρασία.

Η κνίδωση είναι ιδιαίτερα συχνή νόσος και φαίνεται ότι ο επιπολασμός της μπορεί να έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια συγκριτικά με το παρελθόν. Υπολογίζεται ότι το ένα στα δύο άτομα (50% του γενικού πληθυσμού) μπορεί να εμφανίσει τουλάχιστον μια φορά κνίδωση (οξεία και χρόνια) κατά τη διάρκεια της ζωής του.

Σύμφωνα με επιδημιολογικές μελέτες εκτιμάται ότι ο επιπολασμός της Χρόνιας Αυθόρμητης Κνίδωσης ανέρχεται στο 1% του γενικού πληθυσμού ενώ στα παιδιά ο αντίστοιχος επιπολασμός φαίνεται να είναι μικρότερος.

Η Χρόνια Αυθόρμητη Κνίδωση μπορεί να εμφανισθεί σε όλες τις ηλικίες, όμως η μεγαλύτερη συχνότητα διαπιστώνεται μεταξύ 20–40 ετών, δηλαδή στην πιο παραγωγική ηλικία, ενώ φαίνεται ότι προσβάλλει περισσότερο (τουλάχιστον σε διπλάσιο ποσοστό) τις γυναίκες συγκριτικά με τους άνδρες.

Η διάρκεια της Χρόνιας Αυθόρμητης Κνίδωσης ποικίλλει σε μεγάλο βαθμό και εκτιμάται ότι στους περισσότερους ασθενείς η μέση διάρκεια της νόσου είναι 1-5 χρόνια, ενώ σε ένα ποσοστό ασθενών 10% περίπου, η νόσος μπορεί να διαρκέσει έως και 20 χρόνια.

Η συνολική διάρκεια της Χρόνιας Αυθόρμητης Κνίδωσης φαίνεται ότι μπορεί να είναι μεγαλύτερη σε ασθενείς που διαθέτουν τα εξής χαρακτηριστικά: (1) σοβαρότερη νόσο, (2) αγγειοοίδημα, (3) αυτοανοσία και (4) συνδυασμό με κάποια άλλη μορφή κνίδωσης. Στους διαβητικούς ασθενείς, τα προαναφερόμενα δεδομένα της νόσου, δεν φαίνεται να διαφοροποιούνται.

Η επιβάρυνση στην ποιότητα ζωής των πασχόντων από Χρόνια Αυθόρμητη Κνίδωση, τόσο σε ψυχολογικό όσο και σωματικό επίπεδο, είναι συχνά πολύ μεγαλύτερη από αυτή που θα περίμενε κανείς συγκριτικά με άλλες δερματικές παθήσεις. Η νόσος, επηρεάζει την εμφάνισή των ασθενών και δυσχεραίνει σημαντικά την καθημερινότητα και την ποιότητα ζωής των ασθενών αυτών.

Η ψυχολογική αυτή επιβάρυνση, που προκαλεί η νόσος, είναι σε αρκετές περιπτώσεις εντονότερη από αυτή που παρουσιάζεται σε νοσήματα που βάζουν σε κίνδυνο ακόμα και τη ζωή των ασθενών όπως π.χ το έμφραγμα του μυοκαρδίου.

Τα άτομα με Χρόνια Αυθόρμητη Κνίδωση συχνά υποφέρουν από έντονη έλλειψη ύπνου λόγω του κνησμού, που έχει ως αποτέλεσμα τα χαμηλά επίπεδα δραστηριότητας τους κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Πολλές φορές τα άτομα αναγκάζονται να απουσιάζουν από την εργασία τους ή το σχολείο. Παράλληλα, παρουσιάζουν έντονες ψυχοσωματικές διαταραχές όπως κατάθλιψη, άγχος, ανησυχία, αίσθημα φόβου και απόρριψης και έτσι συχνά οδηγούνται σε κοινωνική απομόνωση. Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι η Χρόνια Αυθόρμητη Κνίδωση δεν είναι μεταδοτική.

Στην προσπάθεια αντιμετώπισης της Χρόνιας Αυθόρμητης Κνίδωσης και εξάλειψης των συμπτωμάτων , απαιτείται η άμεση και συστηματική συνεργασία με τον θεράποντα δερματολόγο. Για την Χρόνια Αυθόρμητη Κνίδωση, αρχικά γίνεται περιορισμένος διαγνωστικός έλεγχος ρουτίνας ενώ ο ειδικευμένος έλεγχος πρέπει να βασίζεται στο ιστορικό των ασθενών.

Η θεραπευτική προσέγγιση γίνεται λαμβάνοντας υπόψη το ιστορικό του ασθενούς, τη βαρύτητα της νόσου και την ανταπόκριση του στις θεραπείες που έχει λάβει.

Ποιος είναι ο θεραπευτικός στόχος για έναν ασθενή με κνίδωση?

Αυτό που συστήνουν οι ειδικοί σύμφωνα και με τις κατευθυντήριες οδηγίες, ο θεραπευτικός στόχος στην κνίδωση, είναι η πλήρης εξάλειψη των συμπτωμάτων της νόσου με τη μεγαλύτερη δυνατή ασφάλεια.

Στη θεραπεία της χρόνιας αυθόρμητης κνίδωσης τον πρώτο και κύριο λόγο έχουν τα αντιισταμινικά φάρμακα. Δυστυχώς, οι περισσότεροι από τους μισούς ασθενείς με Χρόνια Αυθόρμητη Κνίδωση δεν ανταποκρίνονται επαρκώς στις εγκεκριμένες θεραπείες με τα αντιισταμινικά, με αποτέλεσμα να ταλαιπωρούνται από τα συμπτώματα της νόσου παρόλο που μπορεί να λαμβάνουν ακόμη και πολύ υψηλές δόσεις αντιισταμινικών. Στις περιπτώσεις που τα αντιισταμινικά από μόνα τους δεν επαρκούν για τον έλεγχο της νόσου, προστίθενται και άλλα φάρμακα.

Τα τελευταία 2 χρόνια, τα δεδομένα στη θεραπεία της χρόνιας κνίδωσης άλλαξαν εντυπωσιακά υπέρ των ασθενών. Σε αυτό συνέτεινε η έλευση νέων φαρμάκων που μπορεί να εξασφαλίσουν σημαντική ανακούφιση και καλύτερη ποιότητα ζωής στους ασθενείς με Χρόνια Αυθόρμητη Κνίδωση, ενώ παράλληλα παρουσιάζουν εξαιρετικό προφίλ ασφάλειας.

Τα αποτελέσματα από τη χρήση των νέων αυτών φαρμάκων, είναι εντυπωσιακά , ακόμα και από τις πρώτες μέρες της θεραπείας. Η νόσος οδηγείται γρήγορα σε ύφεση και οι ασθενείς ανακουφίζονται πλήρως από τον κνησμό και από τα άλλα συμπτώματα της νόσου. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα, την σημαντική βελτίωση των καθημερινών δραστηριοτήτων και της ποιότητας ζωής των ασθενών.

Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε ότι, η Χρόνια Αυθόρμητη Κνίδωση είναι ένα χρόνιο νόσημα με υφέσεις και εξάρσεις που επιβαρύνει σημαντικά την ποιότητα ζωής των ασθενών και πρέπει να αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά με την επιλογή της κατάλληλης θεραπείας.

Σαν δερματολογική κοινότητα, είμαστε ιδιαίτερα ικανοποιημένοι γιατί με τα νέα θεραπευτικά δεδομένα που έχουμε στην διάθεση μας, μπορούμε να απαλλάξουμε τους πάσχοντες από το βασανιστικό αυτό νόσημα, είτε έχουν σακχαρώδη διαβήτη, είτε δεν έχουν, από τα δυσάρεστα συμπτώματα της νόσου και έτσι να βελτιώσουμε την ποιότητα ζωής των ασθενών αυτών και την καθημερινότητά τους.

Η Χρόνια Αυθόρμητη Κνίδωση, σήμερα ελέγχεται απόλυτα για αυτό θα ήθελα να προτρέψω τους πάσχοντες, να επισκεφτούν τον θεράποντα δερματολόγο τους, ώστε να επιλέξει την κατάλληλη θεραπεία που θα αλλάξει τη ζωή τους.

Γιάννης Μπάρκης
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών
Πρόεδρος Ελληνικής Δερματολογικής και Αφροδισιολογικής Εταιρείας