Εκπαίδευση Ειδικευομένων Ιατρών στην ειδικότητα της Νευροχειρουργικής

Εκτεταμένες είναι οι συζητήσεις για το επονομαζόμενο brain drain νέων ανθρώπων σε όλους τους επιστημονικούς κλάδους, και ειδικότερα στο χώρο της ιατρικής.

Τα τελευταία χρόνια μάλιστα, δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στα οικονομικά αίτια καθώς και σε κίνητρα για την αντιστροφή του φαινομένου. Λίγες είναι ωστόσο οι αναλύσεις που εμβαθύνουν στο κομμάτι της ιατρικής εκπαίδευσης.

Εν ολίγοις οι νέοι γιατροί αναζητούν καριέρες στο εξωτερικό όχι μόνο για ένα καλύτερο μέλλον με τις οικονομικές συνθήκες που τους αρμόζουν, την οργάνωση και το σεβασμό, αλλά και την απόκτηση ιατρικών δεξιοτήτων που η χώρα μας δεν μπορεί να προσφέρει. Ειδικότερα στις χειρουργικές ειδικότητες και πιο συγκεκριμένα στη νευροχειρουργική, υπάρχει μεγάλη ανάγκη να επανεξεταστεί το πλαίσιο τόσο της βασικής όσο και της πιο εξειδικευμένης εκπαίδευσης των νέων χειρουργών.

Παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα σε πολλούς τομείς απολαμβάνει των προνομίων του Ευρωπαϊκού κεκτημένου, στην ιατρική εκπαίδευση φαίνεται να ζει τον δικό της Μεσαίωνα.
Παραδοσιακά η ιατρική εκπαίδευση μετά το πανεπιστήμιο εποπτεύεται από την πολιτεία (Κρατικοί Φορείς- Πανεπιστήμιο), αλλά και από ανεξάρτητους επιστημονικούς φορείς (Επιστημονικές Εταιρείες).

Η σημαντική διαφορά σε σχέση με αντίστοιχα συστήματα της Ευρώπης και της Αμερικής είναι ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχει θεσμοθετημένη αξιολόγηση, ούτε των εκπαιδευόμενων ιατρών στη φάση της ειδικότητας αλλά ούτε και αξιολόγηση των εκπαιδευτών και των εκπαιδευτικών κέντρων.

Στις χειρουργικές ειδικότητες είναι θεμελιώδης η ανάγκη για ύπαρξη και τήρηση αρχείου χειρουργικών πράξεων (Logbook) που όχι μόνο διασφαλίζει την αποκτωμένη εμπειρία πριν τη λήψη του τίτλου της ειδικότητας αλλά διασφαλίζει και την ισότιμη μεταχείριση των ειδικευομένων ιατρών.

Θεσμικά τόσο το ΚΕΣΥ όσο και άλλοι φορείς στο παρελθόν φαίνεται να έχουν εμπλακεί στη διαχείριση της ιατρικής εκπαίδευσης ωστόσο τίποτα από τα ανωτέρω δεν έχει επίσημα θεσμοθετηθεί.

Η νοσοκομειακή φροντίδα διαρθρώνεται σε σύστημα τριών βαθμίδων ως προς την παροχή υπηρεσιών με πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια φροντίδα υγείας και κατά αντιστοιχία θα όφειλε να υπάρχει σύστημα τριών βαθμίδων και στην παροχή ιατρικής εκπαίδευσης με νοσοκομεία παροχής μερικής ειδίκευσης, νοσοκομεία που να δίνουν πλήρη ειδικότητα και νοσοκομεία με ειδικό και υπερειδικό προσανατολισμό (Centers of Excellence).

Σε κάθε περίπτωση ο εκπαιδευόμενος οφείλει να ολοκληρώσει τις προαπαιτούμενες από το θεσμοθετημένο στόχο ιατρικές πράξεις και χειρουργεία και όχι μόνο να κλείσει χρονικά τον κύκλο του σε ένα νοσοκομείο προκειμένου να λάβει τον τίτλο της ειδικότητας.

Εξειδικεύοντας τα ανωτέρω στη Νευροχειρουργική πραγματικότητα, τονίζεται ότι πρόσφατα αυξήθηκε ο προαπαιτούμενος χρόνος για τη λήψη νευροχειρουργικής ειδικότητας από 6 σε 7 έτη. Η απόφαση αυτή του ΚΕΣΥ ελήφθη μετά από ομόφωνη απόφαση της 7μελούς επιτροπής για την αναμόρφωση της Ειδικότητας της Νευροχειρουργικής, της οποίας είχα υπάρξει Συντονιστής, χωρίς όμως να κρίνονται τα ποιοτικά και ποσοτικά χαρακτηριστικά σε επίπεδο ιατρικών πράξεων όπως προαναφέρθηκε.

Επιπλέον ουδεμία μέριμνα έχει ληφθεί για την αξιολόγηση και πιστοποίηση των εν λόγω εκπαιδευτών. Ειδικότερα στην Ελλάδα μετά βίας δύο νευροχειρουργικές κλινικές πληρούν εν μέρει αλλά όχι πλήρως τα ευρωπαϊκά πρότυπα σε επίπεδο εκπαίδευσης στηριζόμενο στα μοντέλα της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Νευροχειρουργικής (EANS).

Δεν έγινε εφικτό να καταρτισθεί logbook σύμφωνα με τα Ευρωπαϊκά προγράμματα Εκπαίδευσης των Ειδικευομένων Νευροχειρουργών καθόσον πολλές Νευροχειρουργικές Κλινικές θα έχαναν το χαρακτήρα του Εκπαιδευτικού Κέντρου.

Πρέπει το ΚΕΣΥ να αποδεχθεί τάχιστα τις προ 5ετίας εισηγήσεις της Επιτροπής για την αναμόρφωση της Ειδικότητας ή να επεξεργασθεί ένα νέο σχέδιο. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να εφαρμοσθεί ένα Εθνικό πρόγραμμα Εκπαίδευσης βασισμένο στα Ευρωπαϊκά δεδομένα.

Συνοψίζοντας, χρειάζονται βαθύτατες τομές στο εκπαιδευτικό κομμάτι της ιατρικής ειδίκευσης όχι μόνο για να ξαναγίνει ελκυστικό στους νέους ιατρούς αλλά και για την ουσία, που είναι η έμπρακτη βελτίωση της παροχής υγείας στη χώρα.

Ο Διευθυντής της Νευροχειρουργικής κλινικής του Νοσοκομείου Γ.Γεννηματάς,
Νικόλαος Γεωργακούλιας