Φάρμακα: Όταν τα νούμερα δεν βγαίνουν – Τα αγκάθια με το clawback

Παρά τις δεσμεύσεις της κυβέρνησης ότι θα μειωθεί δραστικά το Clawback το 2020, από μέτρα που θα λαμβάνονταν, τελικώς όχι απλά δεν περιορίστηκε αλλά φαίνεται ότι …τροποποιήθηκε με τάσεις προς τα επάνω. Πρόκειται για το εξωνοσοκομειακό clawback για το 2020 που θα κληθούν να πληρώσουν οι φαρμακευτικές εταιρείες εξαιτίας της υπέρβασης της φαρμακευτικής δαπάνης.

Τα ποσά

Ειδικότερα οριστικοποιήθηκε το ποσό του clawback για το 2020 και διαμορφώνεται στα 794 εκατ. ευρώ έναντι 786,5 εκατ. ευρώ το 2019.
Αξιοσημείωτο είναι ότι ο υπουργός Υγείας σε πολλές τοποθετήσεις του έκανε λόγο για σημαντική μείωση του clawback για το 2020, κάτι που βέβαια δεν επιβεβαιώνεται στην πράξη όπως όλα δείχνουν.

To ύψος του clawback για την εξωνοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη ανέρχεται σε 794 εκατ. ευρώ για το 2020 έναντι 786,5 εκατ. ευρώ το 2019.
Και το ζήτημα είναι ότι το αυξημένο πόσο προκύπτει έπειτα και από τη χρηματοδοτική ένεση ύψους 56 εκατ. ευρώ.

Ειδικότερα το ποσό των 794 εκατ. ευρώ προκύπτει μετά την αφαίρεση των 132 εκατ. ευρώ για τη δαπάνη των εμβολίων, αλλά και την αφαίρεση του ποσού των 33 εκατ. ευρώ που αφορούσε στην επιβάρυνση από το ΕΚΑΣ.

Η αφαίρεση της δαπάνης των εμβολίων, του ΕΚΑΣ και η ενίσχυση του προϋπολογισμού, φρέναρε «τεχνητά» την αύξηση του clawback που θα ανέρχονταν σε περίπου 230 εκατ. ευρώ, καθώς δεν λύθηκε το πρόβλημα στην πηγή του, αφού δεν ελήφθησαν δομικά μέτρα περιορισμού του. Εν συντομία…greek statistics για άλλη μία φορά.

Κάθε χρόνο και χειρότερα

Η αναστάτωση που προκαλείται όμως στη φαρμακευτική αγορά, προκαλεί τριγμούς σις εταιρείες οι οποίες σε μεγάλο βαθμό διστάζουν πια να προχωρήσουν σε επενδύσεις αφού πάντοτε είναι άγνωστο τι clawback δηλαδή επιστροφές θα κληθούν να πληρώσουν. Σε μία περίοδο μάλιστα που η κυβέρνηση επιδιώκει τις επενδύσεις από κάθε κατεύθυνση.

Και του χρόνου όμως ο λογαριασμός για τον κλάδο δεν αναμένεται να είναι καλύτερος, αφού και πάλι αναμένονται υπερβάσεις. Σύμφωνα με έγκυρες πηγές του HealthReport.gr, υπάρχει ήδη φανερή υπέρβαση της προβλεπόμενης φαρμακευτικής δαπάνης. Γεγονός που σημαίνει πως αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα, το clawback του 2021 θα είναι και πάλι πολύ αυξημένο.

Να σημειωθεί ότι στο clawback του 2020 εφαρμόζεται επίσης η ρύθμιση του «80-20», που ανακατανέμει ουσιαστικά τις επιβαρύνσεις και για την οποία έχουν εκφραστεί σημαντικές αντιδράσεις από ένα μέρος της αγοράς.

Ενημέρωση με καθυστέρηση

Και μέσα σε όλα αυτά καταγράφεται και πάλι καθυστέρηση στη δημοσιοποίηση του clawback, αφού τα «μπιλετάκια» στις εταιρείες για το β’ εξάμηνο, στάλθηκαν φέτος ακόμα πιο αργά από πέρσι, τον Ιούλιο.

Δηλαδή επτά ολόκληρους μήνες μετά το άνοιγμα του έτους, ενώ για το α’ εξάμηνο στάλθηκαν τέλη Δεκεμβρίου του 2020, δύο μήνες πιο αργά από ότι το 2019. Κάτι που προκαλεί σοβαρές δυσλειτουργίες στην αγορά, αφού οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να υπολογίσουν ούτε τα έσοδά τους.

Clawback και σε κλειστούς προϋπολογισμούς

Και μέσα στη σύγχυση των αριθμών, το υπουργείο Υγείας εφαρμόζει άλλη μία …πρωτοτυπία: Το clawback για πρώτη φορά εφαρμόστηκε και στους κλειστούς προϋπολογισμούς.
Σε σημαντικές κατηγορίες όπως είναι οι ερυθροποιητίνες ή το adalimumab, που έχουν συμφωνηθεί κλειστοί προϋπολογισμοί, διαπιστώθηκαν υπερβάσεις με αποτέλεσμα οι εταιρείες -παρά τις γενναίες εκπτώσεις που έδωσαν για να μπουν στον κλειστό προϋπολογισμό- να καλούνται τώρα να πληρώσουν επιπλέον και clawback.

Κάτι που φυσικά πλήττει την αξιοπιστία του κράτους αφού θεωρητικά πάντα οι κλειστοί προϋπολογισμοί στα φάρμακα είχαν ορισθεί με βάση τις ανάγκες που είχαν εκτιμηθεί ότι υπάρχουν στους ασθενείς ανά κατηγορία.

Και την αστοχία αυτή στην εκτίμηση των απαραίτητων κονδυλίων, καλούνται για άλλη μία φορά να καλύψουν οι εταιρείες.

Να σημειωθεί ότι οι κλειστοί προϋπολογισμοί είναι η συνήθης πρακτική σε θεραπευτικές κατηγορίες ή δραστικές ουσίες που είναι εκτός πατέντας και η Επιτροπή Διαπραγμάτευσης καταφέρνει να αποσπά μεγάλες εκπτώσεις, προβάλλοντας ως βασικό επιχείρημα ότι δεν θα πληρώσει κανείς κάτι επιπλέον.

Πλέον με τη νέα…τακτική που ακολουθείται όμως και επιβάλλεται clawback και στους κλειστούς προϋπολογισμούς, είναι πιθανό οι εταιρείες να μη δίνουν πια τις ίδιες μεγάλες εκπτώσεις, αφού ανατρέπεται το αφήγημα ότι δεν υπάρχουν ποτέ υπερβάσεις.

Στα ύψη η φαρμακευτική δαπάνη

Το Υπουργείο Υγείας πάντως εαν θέλει να διατηρήσει το στόχο της μείωσης της φαρμακευτικής δαπάνης και μέσω των κλειστών προϋπολογισμών, θα πρέπει να αναλάβει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες για την επίλυση του θέματος υπέρβασης των κλειστών προϋπολογισμών που για πρώτη φορά προέκυψε.

Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η υπέρβαση των κλειστών προϋπολογισμών οφείλεται σε ένα σημαντικό βαθμό και στην πανδημία της COVID-19, στη ρύθμιση για την εκτέλεση τρίμηνων συνταγών και στην προτίμηση θεραπευτικών επιλογών εκτός νοσοκομειακού περιβάλλοντος, δηλαδή την προτίμηση αυτοχορηγούμενων θεραπειών έναντι ενδοφλέβιων εντός νοσοκομείων.

Και το ζήτημα παραμένει καθώς η συνεχόμενη αύξηση της φαρμακευτικής δαπάνης, δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο στρεβλώσεων στην αγορά με ότι αυτό μπορεί να σημαίνει στο άμεσο μέλλον για την φαρμακευτική κάλυψη των ασθενών.

Άλλωστε όπως διαπιστώθηκε, η «τεχνητή συγκράτηση» της υπέρβασης με την αφαίρεση της δαπάνης των εμβολίων δεν διόρθωσε τις στρεβλώσεις του συστήματος. Οι υπερβάσεις ακόμα και στους κλειστούς προϋπολογισμούς που για πρώτη φορά παρατηρήθηκε φέτος, είναι ένα ξεκάθαρο σημάδι ότι τα πράγματα δεν πάνε καλά. Και η αβεβαιότητα για το τι μέλλει γενέσθαι αυξάνεται δραματικά.

Η εικόνα μπορεί να αλλάξει μόνο εάν το αρμόδιο υπουργείο Υγείας προχωρήσει στη λήψη συγκεκριμένων μέτρων αλλά και σε δομικές μεταρρυθμίσεις που θα αντιμετωπίσουν την υπερβολική δαπάνη και θα περιορίσουν μέσα από συστημικές μεταρρυθμίσεις τις υπερβάσεις.