Μυωπία: Ένα αισιόδοξο μήνυμα πρόληψης

Ερευνητές διαπιστώνουν ότι η χρωματική προσομοίωση της μυωπικής θολερότητας μπορεί ενίοτε να είναι χρήσιμη ως θεραπεία ελέγχου της μυωπίας

Τα τελευταία 50 χρόνια, το ποσοστό των μυωπικών Αμερικανών έχει αυξηθεί από περίπου 25% σε 42% και όλα δείχνουν πως η τάση αυτή θα συνεχιστεί και στο μέλλον. Ερευνητές του Πανεπιστημίου στο Μπέρμιγχαμ της Αλαμπάμα δημοσίευσαν μια εργασία η οποία θα μπορούσε να αποτελέσει την βάση για μελλοντικές θεραπείες για τον έλεγχο ή την πρόληψη εμφάνισης της μυωπίας.

Η μυωπία εμφανίζεται όταν ο βολβός του ματιού είναι μεγαλύτερος εν συγκρίσει με τον φυσιολογικό, παράγοντας έτσι εικόνες που δεν είναι εστιασμένες στον αμφιβληστροειδή χιτώνα. Το μυωπικό μάτι όντας μεγαλύτερο σε μέγεθος προκαλεί λέπτυνση του αμφιβληστροειδούς κι άλλων ιστών αποτελώντας παράγοντα κινδύνου εμφάνισης παθήσεων της ωχράς κηλίδας, γλαύκωμα, καταρράκτη, αποκόλληση αμφιβληστροειδούς κλπ.

Τα γυαλιά, οι φακοί επαφής κι η διόρθωση της μυωπίας με Laser μπορούν να επιτρέψουν στα μυωπικά άτομα να βλέπουν καθαρά- αλλά δεν μειώνουν τον κίνδυνο οφθαλμικών παθήσεων.

Μολονότι γενετικοί παράγοντες παίζουν ρόλο στην εμφάνιση της μυωπίας, το σύγχρονο οπτικό περιβάλλον φαίνεται πλέον να αποτελεί την κύρια αιτία της επιδημίας της μυωπίας.

Αλλάζοντας την χρωματική δομή μιας εικόνας στην οθόνη ενός υπολογιστή, μπορούμε ίσως κατά την παιδική ηλικία έμμεσα να επηρεάσουμε την ανάπτυξη του οφθαλμικού βολβού επιβραδύνοντας την εξέλιξη της μυωπίας και να μειώσουμε την πιθανότητα εμφάνισής της.

Τα οπτικά ερεθίσματα παίζουν μεγάλο ρόλο στην ανάπτυξη των ματιών. Κατά τη διάρκεια της μεταγεννητικής ανάπτυξης, ο μηχανισμός ανατροφοδότησης της εμμετρωπίας, ο οποίος είναι ένας ρυθμιστικός μηχανισμός που βοηθά τα μάτια να οδηγηθούν στην καλή εστίαση, χρησιμοποιεί οπτικά ερεθίσματα για να ρυθμίσει την ανάπτυξη των ματιών.

Εάν τα οπτικά ερεθίσματα υποδεικνύουν ότι το μάτι είναι πολύ κοντό, ο μηχανισμός παράγει σήματα που επιταχύνουν την επιμήκυνση του ματιού. Εάν υποδεικνύουν ότι το μάτι έχει γίνει πολύ μακρύ, ο μηχανισμός παράγει σήματα για να επιβραδύνει την ανάπτυξη και την επιμήκυνση του ματιού.

Στα πλαίσια της παραπάνω μελέτης οι ερευνητές εξέτασαν πώς τα μήκη κύματος του φωτός μπορούν να επηρεάσουν την ανάπτυξη των ματιών. Αν και όλη η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία είναι φως, το ανθρώπινο μάτι μπορεί να δει μόνο ένα μικρό μέρος αυτής της ακτινοβολίας.

Τα κωνία (φωτοϋποδοχείς) στα μάτια λειτουργούν ως δέκτες και είναι συντονισμένα στα μήκη κύματος του φωτός. Το φως διαχωρίζεται σε διάφορα χρώματα, τα οποία έχουν διαφορετικά μήκη κύματος το καθένα και μπορούν να επηρεάσουν την ανάπτυξη του ματιού στην ηλικία της ανάπτυξης.

Το μάτι σαν τηλεσκόπιο ουσιαστικά προσαρμόζεται στο περιβάλλον του. Ως εκ τούτου επηρεάζεται έμμεσα από το μήκος κύματος της ακτινοβολίας που δέχεται.
Οι ερευνητές μελέτησαν ένα προκλινικό ζωικό μοντέλο για να μάθουν πώς η προσαρμογή των οπτικών ερεθισμάτων μπορεί να επιβραδύνει την εξέλιξη της μυωπίας. Πριν από αυτή τη μελέτη, στην πλειονότητα των ερευνών για τη μυωπία γινόταν χρήση ευρέως φάσματος φωτός.

Στην παραπάνω εργασία διερεύνησαν την επίδραση που μπορεί να έχουν οι μικρού μήκους κύματος ακτίνες φωτός στην ανάπτυξη των ματιών και διαπίστωσαν ότι τα ερεθίσματα για την «αποεστίαση» ήταν εξαιρετικά σημαντικά για την ανάπτυξη των ματιών.

Σε αντίθεση με τους φακούς στις φωτογραφικές μηχανές και τα κινητά τηλέφωνα, το μάτι δεν εστιάζει το φως όλων των χρωμάτων στο ίδιο σημείο. Τα μικρότερα μήκη κύματος, όπως το μπλε χρώμα, εστιάζονται μπροστά από τα μεγαλύτερα μήκη κύματος, όπως το κόκκινο.

Έτσι, συγκρίνοντας τη σχετική ευκρίνεια σε μικρά και μεγάλα μήκη κύματος, το μάτι μπορεί να προσδιορίσει αν είναι πολύ μεγάλο ή πολύ μικρό και ιδανικά να προσαρμόσει την ανάπτυξή του ώστε να επιτύχει και να διατηρήσει καλή εστίαση.

Χρησιμοποιώντας μια οθόνη βίντεο που προσομοίαζε τα χρωματικά ερεθίσματα που θα δημιουργούσε ένα μάτι που ήταν πολύ μακρύ ή μυωπικό έδειξαν ότι αυτό μπορούσε να ανταπεξέλθει τις επιπτώσεις ενός περιβάλλοντος που προκαλεί μυωπία.

Τα αποτελέσματα αυτά καταδεικνύουν την υψηλή ισχύ των χρωματικών ερεθισμάτων στη ρύθμιση της διάθλασης και μπορεί να αποτελέσουν τη βάση για θεραπείες που θα αποτρέπουν ή θα επιβραδύνουν την ανάπτυξη μυωπίας στα παιδιά και στους έφηβους..

Ευάγγελος Τσίχλης
Χειρ. Οφθαλμίατρος
Διδάκτωρ Παν/μίου Χαϊδελβέργης