
Όταν οι εφιάλτες απειλούν την υγεία: Τι αποκαλύπτει νέα έρευνα
Εφιάλτες και υγεία: Πώς τα άσχημα όνειρα επηρεάζουν τη ζωή μας
Οι συχνοί εφιάλτες συνδέονται με ταχύτερη γήρανση και αυξημένο κίνδυνο πρόωρου θανάτου, όπως δείχνει νέα επιστημονική μελέτη.
Σύμφωνα με τα ευρήματα της, οι ενήλικες που αναφέρουν ότι βιώνουν εφιάλτες τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα, διατρέχουν πάνω από τριπλάσιο κίνδυνο να χάσουν τη ζωή τους πριν συμπληρώσουν τα 70 τους χρόνια, συγκριτικά με όσους βλέπουν σπάνια ή καθόλου εφιάλτες. Μάλιστα, οι εφιάλτες φαίνεται να αποτελούν ισχυρότερο δείκτη πρόωρης θνησιμότητας από το κάπνισμα, την κακή διατροφή, την έλλειψη άσκησης ή την παχυσαρκία.
Η έρευνα, που παρουσιάστηκε από τον Δρ. Abidemi Otaiku και την ομάδα του από το Βρετανικό Ινστιτούτο Έρευνας για την Άνοια και το Imperial College London, στο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Νευρολογίας, τονίζει τη σημασία της ψυχικής ισορροπίας και του ποιοτικού ύπνου ως δείκτες της γενικής υγείας. Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι το φαινόμενο αυτό πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη σε επίπεδο δημόσιας υγείας, καθώς οι εφιάλτες είναι συχνοί και μπορούν να αντιμετωπιστούν.
Πώς επηρεάζουν οι εφιάλτες την υγεία;
Η μελέτη βασίστηκε σε δεδομένα από περισσότερους από 183.000 ενήλικες 26 έως 86 ετών και σε πάνω από 2.400 παιδιά ηλικίας 8 έως 10 ετών, με παρακολούθηση σχεδόν δύο δεκαετιών. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι όσοι έβλεπαν συχνά εφιάλτες εμφάνιζαν ταχύτερη βιολογική γήρανση και μεγαλύτερο ποσοστό πρόωρων θανάτων, ανεξαρτήτως φύλου, ηλικίας ή άλλων παραγόντων. Μάλιστα, το 40% της συσχέτισης πρόωρης θνησιμότητας εξηγείται από την επιτάχυνση της βιολογικής φθοράς που προκαλείται από τους εφιάλτες.
Ο Δρ. Otaiku υπογραμμίζει πως πρόκειται για την πρώτη έρευνα που αποδεικνύει τη σύνδεση των εφιαλτών με πρόωρη γήρανση και θνησιμότητα, ακόμη και αν ληφθούν υπόψη άλλοι παράγοντες υγείας. Κατά τη διάρκεια του ύπνου, ο εγκέφαλος δεν διαχωρίζει τα όνειρα από την πραγματικότητα, με αποτέλεσμα οι εφιάλτες να προκαλούν ισχυρές φυσιολογικές αντιδράσεις όπως εφίδρωση, ταχυκαρδία και έντονη αναστάτωση, παρόμοιες με αυτές που βιώνουμε σε πραγματικές καταστάσεις κινδύνου.
Η κορτιζόλη και η επίδρασή της
Οι ειδικοί εξηγούν πως η συχνή ενεργοποίηση του μηχανισμού «μάχης ή φυγής» κατά τη διάρκεια των εφιαλτών αυξάνει τα επίπεδα κορτιζόλης, της ορμόνης που σχετίζεται με τη γήρανση των κυττάρων. Το χρόνιο στρες και οι διαταραχές στον ύπνο εμποδίζουν τις φυσικές διαδικασίες ανανέωσης και επιδιόρθωσης του οργανισμού στη διάρκεια της νύχτας.
Ανησυχητικό είναι το ότι ακόμη και οι εφιάλτες που εμφανίζονται πιο αραιά, π.χ. μια φορά τον μήνα, συνδέονται με αυξημένο ρίσκο πρόωρης γήρανσης. Παρ’ όλα αυτά, οι επιστήμονες διαβεβαιώνουν ότι η συχνότητα των εφιαλτών μπορεί να μειωθεί σημαντικά. Μέσα από καλύτερη υγιεινή ύπνου, διαχείριση του άγχους, ψυχολογική υποστήριξη σε περιπτώσεις άγχους ή κατάθλιψης και αποφυγή στρεσογόνων ερεθισμάτων (όπως οι ταινίες τρόμου), είναι δυνατό να περιοριστούν τα προβλήματα που προκαλούν οι εφιάλτες.