Σαλμονέλα: Συμπτώματα και πώς να προστατευτείτε

Η σαλμονέλα η οποία το τελευταίο διάστημα παρουσιάζει έξαρση στην Ευρώπη γεγονός που έχει θέσει σε επιφυλακή τα υγειονομικά συστήματα όλων των χωρών.

Όπως αναφέρει κοινή έκθεση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) και της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) μεταξύ Ιανουαρίου 2023 και Ιανουαρίου 2025, αναφέρθηκαν 509 περιπτώσεις σαλμονέλλωσης σε εννέα χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης/Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΕ/ΕΟΧ).

Η πρόληψη της μόλυνσης από σαλμονέλα βασίζεται κυρίως στη διατήρηση σωστής ατομικής υγιεινής και στην προσεκτική διαχείριση των τροφίμων.

Τι είναι η σαλμονέλα και ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο

Η σαλμονέλωση είναι μια λοίμωξη που προκαλείται από το βακτήριο της σαλμονέλας και μπορεί να επηρεάσει οποιονδήποτε. Ωστόσο, μεγαλύτερο κίνδυνο διατρέχουν τα μικρά παιδιά, οι ηλικιωμένοι και όσοι έχουν εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, καθώς είναι πιθανότερο να εμφανίσουν σοβαρότερα συμπτώματα.

Πώς μεταδίδεται η σαλμονέλα

Το βακτήριο της σαλμονέλας ζει στο έντερο ανθρώπων, ζώων και πτηνών και μεταδίδεται κυρίως μέσω της κατανάλωσης μολυσμένων τροφίμων. Τα τρόφιμα που είναι πιο ευάλωτα στη μόλυνση περιλαμβάνουν:

Ωμό ή ατελώς μαγειρεμένο κρέας, πουλερικά και αυγά
Γαλακτοκομικά προϊόντα που δεν έχουν υποστεί παστερίωση
Φρούτα, λαχανικά και οστρακοειδή που έχουν έρθει σε επαφή με μολυσμένο νερό ή κοπριά

Επιπλέον, η μόλυνση μπορεί να προκληθεί και μέσα στην κουζίνα, μέσω επαφής με μολυσμένα χέρια, σκεύη ή επιφάνειες. Ακόμη, η σαλμονέλα μπορεί να μεταδοθεί από μολυσμένα κατοικίδια, όπως σκύλους, γάτες και ερπετά, ή από άτομο σε άτομο όταν δεν τηρούνται οι κανόνες υγιεινής, όπως το καλό πλύσιμο των χεριών μετά τη χρήση της τουαλέτας.

Συμπτώματα και διάγνωση

Η λοίμωξη από σαλμονέλα εκδηλώνεται κυρίως ως γαστρεντερίτιδα, με συμπτώματα όπως:

Διάρροια
Κοιλιακός πόνος

Πυρετός
Ναυτία και εμετοί
Μυϊκοί πόνοι και πονοκέφαλος

Τα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως 12-36 ώρες μετά την κατανάλωση μολυσμένου τροφίμου και διαρκούν 4 έως 7 ημέρες. Στις σοβαρότερες περιπτώσεις, μπορεί να προκληθεί αφυδάτωση, ιδιαίτερα σε ευπαθείς ομάδες.

Υπάρχει θεραπεία;

Δεν υπάρχει ειδική θεραπεία για τη σαλμονέλωση. Η αντιμετώπιση εστιάζει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων, κυρίως μέσω κατανάλωσης άφθονων υγρών για την αποφυγή αφυδάτωσης. Τα αντιβιοτικά χορηγούνται μόνο σε σοβαρές περιπτώσεις ή σε άτομα υψηλού κινδύνου, ενώ δεν συνιστώνται αντιδιαρροϊκά φάρμακα, καθώς μπορεί να παρατείνουν τη διάρκεια της λοίμωξης.

Προστασία και πρόληψη

Για να μειωθεί ο κίνδυνος μόλυνσης από σαλμονέλα, συνιστώνται τα εξής προληπτικά μέτρα:

Προσεκτική ατομική υγιεινή

Τακτικό πλύσιμο των χεριών με σαπούνι, ιδιαίτερα μετά τη χρήση της τουαλέτας, την επαφή με ζώα και πριν το χειρισμό τροφίμων.

Ασφαλής προετοιμασία φαγητού
Καλό μαγείρεμα κρέατος και αυγών (πάνω από 70°C για τουλάχιστον 2 λεπτά).

Αποφυγή ωμών ή μη παστεριωμένων γαλακτοκομικών προϊόντων.
Σωστός διαχωρισμός ωμών και μαγειρεμένων τροφίμων για αποφυγή επιμόλυνσης.

Πλύσιμο φρούτων και λαχανικών πριν την κατανάλωση.
Υγιεινή στην κουζίνα:

Χρήση διαφορετικών μαχαιριών και επιφανειών κοπής για ωμά και μαγειρεμένα τρόφιμα.
Καθαρισμός σκευών και πάγκων μετά την επεξεργασία τροφίμων.

Προστασία των ευπαθών ομάδων:
Αποφυγή επαφής βρεφών και εγκύων με ερπετά ή άλλα ζώα που μπορεί να φέρουν σαλμονέλα.

Αν και η σαλμονέλα μπορεί να προκαλέσει δυσάρεστα συμπτώματα, με τη σωστή πρόληψη ο κίνδυνος μόλυνσης μπορεί να μειωθεί σημαντικά.

ΠΗΓΗ: ΕΟΔΥ