Υψηλή χοληστερόλη: Το πρώτο βήμα στην αντιμετώπισή της μέσω της πρόληψης

Τι σημαίνει να έχω υψηλή χοληστερόλη, υψηλά τριγλυκερίδια, υψηλή «κακή» και χαμηλή «καλή» χοληστερόλη; Τι μπορώ να κάνω για να βελτιώσω τη χοληστερόλη μου;

Πολλές φορές ακούμε από συγγενείς, φίλους, γνωστούς αλλά και μέσω άλλων πηγών γύρω μας τις παραπάνω ερωτήσεις ή οι ερωτήσεις αυτές μπορεί να δημιουργήθηκαν για διάφορους λόγους και σε εμάς τους ίδιους! Ας δούμε λοιπόν με απλά και κατανοητά για όλους μας λόγια τί είναι η χοληστερόλη (χοληστερίνη όπως λέγεται συνήθως στον καθημερινό λόγο), η «καλή», η «κακή» χοληστερόλη, τα τριγλυκερίδια, τί σημαίνουν για την υγεία μας και ποιός είναι ο ρόλος της πρόληψης στο θέμα αυτό.

Ο οργανισμός μας λοιπόν δημιουργεί τη χοληστερόλη στο ήπαρ μέσω κυρίως της διάσπασης και μεταβολισμού των τροφίμων που καταναλώνουμε καθημερινά. Τα λιπίδια της διατροφής μας είναι, έως ένα όριο, χρήσιμα στον οργανισμό μας για πολλές φυσιολογικές λειτουργίες όπως τη δημιουργία ορμονών, την «κατασκευή» των κυττάρων και την επεξεργασία και απορρόφηση θρεπτικών ουσιών.

Όταν όμως τα επίπεδα χοληστερόλης στον οργανισμό μας είναι πολύ υψηλά, δημιουργούνται σταδιακά λιπαρές εναποθέσεις στα αγγεία μας, γνωστές σε όλους μας ως αθηρωματικές πλάκες. Οι αθηρωματικές πλάκες προκαλούν με τη σειρά τους στένωση των αγγείων και δυσκολία της ροής του αίματος μέσα από αυτά.

Με την πάροδο του χρόνου και εάν η κατάσταση δεν διορθωθεί, η αθηρωματική πλάκα αυξάνεται και συσσωρεύεται προκαλώντας σοβαρή μείωση της ροής του αίματος, ενώ δυνητικά η κατάσταση αυτή μπορεί να εξελιχθεί σε ρήξη της αθηρωματικής πλάκας, με πρόκληση οξέων καρδιαγγειακών νοσημάτων, δηλαδή οξέος εμφράγματος του μυοκαρδίου και ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου.

Υπάρχουν βέβαια πολλοί παράγοντες κινδύνου που αυξάνουν την πιθανότητα και τον κίνδυνο για δυσάρεστες καρδιαγγειακές επιπλοκές, η πλειονότητα των οποίων είναι δυνητικά θεραπεύσιμες και μπορούν να προληφθούν μέσω του κατάλληλου προσυμπτωματικού ελέγχου (check up) και της σωστής ιατρικής παρακολούθησης.

Οι παράγοντες αυτοί είναι η παχυσαρκία και η «κακή» διατροφή, η μείωση της σωματικής δραστηριότητας και η έλλειψη άσκησης, η υψηλή αρτηριακή πίεση (αρτηριακή υπέρταση), ο σακχαρώδης διαβήτης, το κάπνισμα.

Άλλοι παράγοντες κινδύνου που αξιολογούνται κατάλληλα από το γιατρό μας είναι η ηλικία μας, το φύλλο, η φυλή, το προσωπικό και οικογενειακό μας ιστορικό, η γενετική μας προδιάθεση (πρόκειται για ιδιαίτερα σημαντικό παράγοντα με ανάλογη αξιολόγηση), άλλες καρδιαγγειακές ή αναπνευστικές παθήσεις κ.τ.λ.

Η διάγνωση της υψηλής χοληστερόλης αποτελεί συχνά μια πρόκληση, καθώς δεν υπάρχουν συνήθως συμπτώματα ή σημεία (εκτός από κάποιες περιπτώσεις που τις αντιλαμβάνεται και τις εκτιμά ο γιατρός μας). Για το λόγο αυτό ο προσυμπτωματικός αιματολογικός έλεγχος, που συμπεριλαμβάνει έλεγχο των λιπιδίων και γίνεται υπό την καθοδήγηση του γιατρού μας κατόπιν προσεκτικής αξιολόγησης και κλινικής εξέτασης, είναι εξαιρετικά σημαντικός για την πρόληψη και αποφυγή δυσμενών εξελίξεων στην υγεία μας.

Στο στάδιο αυτό, ο γιατρός που μας γνωρίζει και τον εμπιστευόμαστε, εκτιμάει τα αποτελέσματα των εξετάσεων μας, εξετάζοντας, μεταξύ άλλων παραγόντων και ειδικών παραμέτρων, την ολική χοληστερόλη, την «καλή» χοληστερόλη (HDL, High Density Lipoprotein), την «κακή» χοληστερόλη (LDL, Low Density Lipoprotein) και τα τριγλυκερίδια.

Κατά τη διάρκεια της επιστημονικής αυτής διαδικασίας, η αναλυτική συζήτηση μαζί του είναι πολύτιμη, ώστε να λυθούν όλες οι απορίες, τα άγχη που μας έχουν δημιουργηθεί και να βρεθούν οι κατάλληλες λύσεις για την προστασία της υγείας μας!

Άλλωστε το πιο σημαντικό για όλους μας είναι να κατανοήσουμε τη σημασία και να κάνουμε το πρώτο βήμα, την καλή αρχή, προχωρώντας σε μικρές αλλαγές στην καθημερινότητα μας προς έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής (Healthier Lifestyle), αλλά και αναζητώντας τη συμβουλή του γιατρού μας για τον απαραίτητο προληπτικό έλεγχο της υγείας μας, την περαιτέρω κλινική εκτίμηση και ιατρική αντιμετώπιση, διαχείριση, κατάλληλο συντονισμό, προγραμματισμό και παρακολούθηση, όπου αυτό χρειάζεται.

Η υψηλή χοληστερόλη αποτελεί μια πρόκληση για πολλούς ανθρώπους, αλλά η προθυμία μας να μάθουμε περισσότερα για το θέμα αυτό, για τους παράγοντες κινδύνου της υγείας μας και να κάνουμε κατάλληλες προσαρμογές στον καθημερινό τρόπο ζωής μας, υπό τη σωστή και τεκμηριωμένη επιστημονικά καθοδήγηση του γιατρού μας, μπορεί να βοηθήσει πολύ και ιδιαίτερα αποτελεσματικά, προλαμβάνοντας και μειώνοντας σημαντικά τον κίνδυνο εκδήλωσης σοβαρών παθήσεων.

Δρ Κωνσταντίνος Κρητικός
Διδάκτωρ Ιατρικής Πανεπιστημίου Αθηνών,
Ειδικός Παθολόγος, Εξειδικευθείς στο Σακχαρώδη Διαβήτη, MD, PhD, SCOPEc.
Επιμελητής Α΄ΕΣΥ, Νοσοκομείου – Μαιευτηρίου Αθηνών «ΕΛΕΝΑ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ»,
R. OXFORD University Pr. UK,
Μετεκπαιδευθείς στην Παχυσαρκία & τις Επιπλοκές της, SCOPE WOF Certified