Πώς συνδέεται η καρδιά με τα μάτια – Τι δείχνουν τα τελευταία επιστημονικά δεδομένα

Το ανθρώπινο μάτι αποτελεί ένα παράθυρο της καρδιάς: εξέταση OCT, Στεφανιαία Νόσος, Καρδιακή Ανεπάρκεια, Στένωση Καρωτίδων. Πως συνδέονται;

Ερευνητές μελετούν εδώ και δεκαετίες τη σχέση μεταξύ καρδιαγγειακής νόσου και ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας. Μία ομάδα του Mount Sinai της Νέας Υόρκης διεπίστωσε πρόσφατα ότι οι ασθενείς με μια συγκεκριμένη μορφή ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας με υποαμφιβληστροειδικές εναποθέσεις, τα λεγόμενα drusenoid είναι πολύ πιθανό να έχουν είτε υποκείμενη καρδιακή βλάβη από καρδιακή ανεπάρκεια και καρδιακές προσβολές, είτε προχωρημένη νόσο των καρδιακών βαλβίδων, είτε νόσο των καρωτίδων που σχετίζεται με ορισμένους τύπους εγκεφαλικών επεισοδίων.

Αυτή η έρευνα είναι η πρώτη που προσδιορίζει ποιοι τύποι αγγειακών παθήσεων υψηλού κινδύνου (HRVDs) συνδέονται με την παρουσία drusenoid. Τα ευρήματα θα μπορούσαν να οδηγήσουν στη διάγνωση μη εντοπισμένων καρδιακών παθήσεων και να προλάβουν ανεπιθύμητα συμβάντα.

Νέες προσεγγίσεις για τον κατάλληλο διεπιστημονικό έλεγχο αυτών των χρόνιων ασθενειών σε πληθυσμούς υψηλού κινδύνου μπορεί να χρησιμεύσουν για τη μεγάλη μείωση της νοσηρότητας και της θνησιμότητας.

Η μελέτη σε 200 ασθενείς με ενδιάμεσου σταδίου ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας διαπίστωσε ότι το 85% των ασθενών με ιστορικό εμφράγματος του μυοκαρδίου, καρδιακής ανεπάρκειας, μείζονος σημασίας βαλβιδοπάθειας ή ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου είχαν υποαμφιβληστροειδικές εναποθέσεις Drusenoid στην τομογραφία του αμφιβληστροειδούς (OCT).

Συγκεκριμένα οι ασθενείς με ηλικιακή εκφύλισης της ωχράς κηλίδας με αυτές τις καρδιαγγειακές παθήσεις και ασθενείς με ιστορικό εγκεφαλικού επεισοδίου είχαν εννέα φορές περισσότερες πιθανότητες να έχουν υποαμφιβληστροειδικά drusenoid σε σχέση με εκείνους που δεν τα είχαν.

OCT Ωχράς Κηλίδας με Drusenoid

Η μελέτη υποδηλώνει ότι τα drusenoid είναι δείκτες για μια ασθένεια του αμφιβληστροειδούς που διαφέρει από τα συνήθη μαλακά drusen και μπορεί να οφείλεται σε συστηματική αγγειακή νόσο. Ως εκ τούτου, οι ασθενείς με Drusenoid (με ή χωρίς μαλακά drusen) μπορεί να χρειάζονται κάτι περισσότερο από το συνηθισμένο συμπλήρωμα βιταμινών- μπορεί να χρειάζονται μία επίσκεψη στον καρδιολόγο ή τον νευρολόγο για την αξιολόγηση πιθανής σοβαρής υποκείμενης νόσου.

Μια τυπική καρδιαγγειακή εξέταση με διαθωρακικό υπερηχοκαρδιογράφημα (ΤΤΕ) και αγγειογραφία υπολογιστικής τομογραφίας (CTA) θα μπορούσε να σώσει τον ασθενή από ένα απειλητικό για τη ζωή συμβάν.

Φωτογραφία ωχράς κηλίδας με Drusenoid

Ο αμφιβληστροειδής και ιδίως οι φωτοϋποδοχείς του, καταναλώνουν οξυγόνο ταχύτερα από οποιονδήποτε άλλο ιστό στο ανθρώπινο σώμα. Σε αυτό το στρώμα των φωτοϋποδοχέων βρίσκονται τα drusenoid και η αιμάτωσή του από τον χοριοειδή μπορεί να δώσει ένα στοιχείο για την παθοφυσιολογία.

Ο χοριοειδής είναι ένα ενδοαρτηριακό σύστημα (χωρίς παρακείμενη αναστόμωση) που παρέχει τη μεγαλύτερη ροή αίματος ανά μονάδα μάζας και σε αντίθεση με την κυκλοφορία του αμφιβληστροειδούς, δεν αντλεί προστασία από την αυτορρύθμιση.

Έτσι, η βιβλιογραφία έχει επιβεβαιώσει τη γενικευμένη λέπτυνση του χοριοειδούς στο πλαίσιο της στεφανιαίας νόσου (CAD).

Σε μια άλλη μελέτη με 38 άτομα με στεφανιαία νόσο και χωρίς γνωστή νόσο του αμφιβληστροειδούς απεικονίστηκαν με φωτογραφία βυθού και OCT για την παρουσία Drusenoid. Τα Drusenoid ήταν σημαντικά συχνότερα (σχετικός κίνδυνος = 2,1) σε άτομα με στεφανιαία νόσο έναντι εκείνων χωρίς, χωρίς να παρατηρηθεί συσχέτιση μεταξύ στεφανιαίας νόσου και μαλακών drusen.

Μία πιθανή εξήγηση για αυτήν την συσχέτιση: είτε από καρδιακή βλάβη που μειώνει τη συστηματική παροχή αίματος είτε από στένωση καρωτίδας που εμποδίζει άμεσα τη ροή του αίματος προς το μάτι, η ανεπαρκής παροχή αίματος μπορεί να προκαλέσει βλάβη σε οποιοδήποτε μέρος του σώματος, η οποία εκδηλώνεται ως drusenoid στον αμφιβληστροειδή.

Tο συμπέρασμα που προκύπτει είναι πως τα Drusenoid είναι το αποτέλεσμα όταν μια ήδη ανεπαρκής αιμάτωση του χοριοειδούς δεν μπορεί να αντισταθμίσει τη μείωση της αρτηριακής παροχής αίματος.

Ενώ τα δεδομένα αυτά υποδηλώνουν τη χρησιμότητα του ελέγχου για drusenoid σε πληθυσμούς ασθενών που διατρέχουν κίνδυνο, η σχέση μεταξύ ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας και αγγειακής νόσου δεν έχει ποτέ αξιολογηθεί πλήρως. Οι ακριβείς παράμετροι και τα όρια που απαιτούνται για επαρκή μη επεμβατικό και οικονομικά αποδοτικό έλεγχο παραμένουν υπό διερεύνηση.

Γνωρίζουμε πλέον ότι τα Drusenoid συνδέονται στενά με αγγειακές διαταραχές και μπορεί μια μέρα να αναγνωριστούν ευρέως ως βιοδείκτης καρδιαγγειακής και νευροαγγειακής διαταραχής, επιτρέποντας την αποτελεσματική παραπομπή σε ειδικούς και την πρόληψη του θανάτου και της τύφλωσης.

Ευάγγελος Τσίχλης
Χειρουργός Οφθαλμίατρος
Διδάκτωρ Παν/μίου Χαϊδελβέργης

Βιβλιογραφία

Ledesma-Gil G, Otero-Marquez O, Alauddin S, et al. Subretinal drusenoid deposits are strongly associated with coexistent high-risk vascular diseases. BMJ Open Ophthalmol. 2022;7:e001154.
Study: form of AMD strongly associated with cardiovascular disease [press release]. November 21, 2022. Accessed April 28, 2023. eyewire.news/news/study-blinding-eye-disease-strongly-associated-with-serious-forms-of-cardiovascular-disease
Cymerman RM, Skolnick AH, Cole WJ, Nabati C, Curcio CA, Smith RT. Coronary artery disease and reticular macular disease, a subphenotype of early age-related macular degeneration. Curr Eye Res. 2016;41(11):1482-1488.
Mordechaev E, Fei Y, Le B, Lema G, Rosen RB, Smith RT. Age-related macular degeneration (AMD) and systemic vascular disease. Poster presented at ARVO; April 25, 2023; New Orleans.
Zarubina AV, Neely DC, Clark ME, et al. Prevalence of subretinal drusenoid deposits in older persons with and without age-related macular degeneration, by multimodal imaging. Ophthalmology. 2016;123(5):1090-1100.
Chazaro J, Thomson T, Coughlin A, et al. Comparing phenotype of subretinal drusenoid deposits in age related macular degeneration (AMD) with ARMS2 risk alleles versus high risk vascular disease. Invest Ophthalmol Vis Sci. 2022;63(7):371-F0202.
Bhuiyan A, Govindaiah A, Alauddin S, Otero-Marquez O, Smith RT. Combined automated screening for age-related macular degeneration and diabetic retinopathy in primary care settings. Ann Eye Sci. 2021;6:12.
Kadomoto S, Nanegrungsunk O, Nittala MG, Karamat A, Sadda SR. Enhanced detection of reticular pseudodrusen on color fundus photos by image embossing. Curr Eye Res. 2022;47(11):1547-1552.
Fei Y, Kadamoto S, Mordechaev E, et al. Validation of embossing technique for subretinal drusenoid deposits on color fundus photos. Poster presented at ARVO; April 24, 2023; New Orleans.